การครอบครองปรปักษ์ คือ คนใดที่เข้าไปยึดถือครอบครองทรัพย์สินของผู้อื่นโดยความสงบและเปิดเผยด้วยเจตนาเป็นเจ้าของแล้ว เมื่อครบตามเวลาที่กฎหมายกำหนดไว้ คนนั้นก็ได้ไปซึ่งกรรมสิทธิ์
การยึดถือครอบครองทรัพย์สินของผู้อื่นนั้นต้องเป็นทรัพย์สินที่มีกรรมสิทธิ์เท่านั้นเช่นถ้าเป็นที่ดิน ที่ดินแปลงนั้นต้องมีโฉนด แต่ที่ดินมือเปล่า เช่น ที่ดินที่มี ส.ค 1 หรือ น.ศ 3 ไม่สามารถแย่งการครอบครองได้ เพราะไม่มีกรรมสิทธิ์มีเพียงแต่สิทธิครอบครองเท่านั้น และต้องครอบครองโดยสงบสุข คือไม่มีการฟ้องบังคับขับไล่หรือโต้แย้งสิทธิ์ต่างๆ เมื่อครอบครองโดยสงบสุขแล้ว ต้องครอบครองโดยเจตนายึดถือเป็นเจ้าของด้วย
การพิจารณาคำว่า การยึดถือโดยเจตนาเป็นเจ้าของนั้นเป็นอย่างไร แล้วแต่กรณีเป็นเรื่องๆไปด้วย ยกตัวอย่างเช่น ที่ดิน จะดูอย่างไรนั้น ต้องดูตามพฤติการณ์ครับ เช่น มีการเข้าไปทำประโยชน์หรือไม่ ขุดคูน้ำปลูกต้นไม้หรือปลูกบ้านที่อยู่อาศัยหรือเปล่าอย่างนี้จึงเรียกได้ว่าเจตนายึดถือเป็นเจ้าของ
แต่ถ้าเป็นการเช่าบ้านหรือเช่าที่ดินทำไร่ทำสวนถึงจะครอบครองครบ 10 ปีก็ตามแต่ก็ไม่ได้ไปซึ่งกรรมสิทธิ์เพราะเป็นการยึดถือไว้แทนเจ้าของเท่านั้น
เมื่อเราครอบครองตามที่กฎหมายกำหนด ถ้าเป็นอสังหาริมทรัพย์ 10 ปี หรือสังหาริมทรัพย์ 5 ปี กฎหมายก็ให้ทรัพย์สินนั้นตกเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้แย่งการครอบครองทันที เป็นการได้กรรมสิทธิ์โดยผลของกฎหมาย
ดังนั้นการป้องกันที่ดี คือเราจะต้องเข้าไปตรวจดูทรัพย์สินของเราบ้าง ว่ามีคนมาบุกรุกหรือไม่ อย่าปล่อยปละละเลยเป็นอันขาด แล้วถ้ามีเข้ามาบุกรุกพื้นที่ของเรา ก็ต้องแจ้งความให้ตำรวจเข้ามาตรวจสอบดูให้ อย่างน้อยก็เซฟความปลอดภัยของเราด้วย หรือจะฟ้องขับไล่ก็ได้ครับ เพื่อเป็นการโต้แย้งสิทธิของเขา อายุความการนับการครอบครองปรปักษ์ก็จะหยุดลง
และสุดท้ายนี้ถ้าเกิดมีข้อผิดพลาดประการใดก็ยินดีรับฟังทุกๆคำตำหนิติ เตียนและพร้อมที่จะไปปรับปรุงให้ดีขึ้นในครั้งถัดไป ขอบคุณครับ